Een federale rechter in de Verenigde Staten van Amerika heeft de meeste claims afgewezen in een eerder dit jaar aangespannen rechtszaak door kunstenaars die kunstmatige intelligentie (AI) beeldgeneratoren beschuldigen van schending van auteursrechten, waardoor het voor de eisers in deze baanbrekende zaak moeilijker wordt om vooruit te komen.
In januari dienden de kunstenaars Sarah Andersen, Kelly McKernan en Karla Ortiz een voorgenomen collectieve rechtszaak in Californië in tegen Stability AI, Midjourney en DeviantArt. De eisers beweren dat Stability AI’s AI-tool voor beeldgeneratie, Stable Diffusion, is gecreëerd met behulp van “miljarden auteursrechtelijk beschermde afbeeldingen zonder toestemming” om de software te trainen, en hebben claims ingediend voor auteursrechtschending, schending van publiciteitsrechten, oneerlijke concurrentie en contractbreuk tegen de bedrijven. Midjourney en DeviantArt maken beide gebruik van de tekst-naar-beeld software van Stable Diffusion.
Echter, de rechter van het Amerikaanse Districtsrechtbank William Orrick oordeelde maandag (30 oktober) dat de claims van de eisers “gebrekkig zijn op tal van punten”, en dat alleen een directe inbreukclaim kan doorgaan met betrekking tot de rol van Stability AI in het “scrapen, kopiëren en gebruiken van trainingsafbeeldingen om Stable Diffusion te trainen”. De verdedigers hadden in eerdere stukken betoogd dat het proces van het trainen van de software met de afbeeldingen van de kunstenaars beschermd was door fair use.
Volgens de rechtszaak werden de afbeeldingen opgeslagen en geïntegreerd als gecomprimeerde kopieën in Stable Diffusion, en de creaties van de software zijn afgeleide werken gebaseerd op die afbeeldingen. Stable Diffusion is “slechts een complex hulpmiddel voor collages”, beweert de aanklacht, en compenseerde de kunstenaars niet die verantwoordelijk zijn voor de oorspronkelijke afbeeldingen die in de training werden gebruikt. Stability AI ontkent dat de afbeeldingen zijn geïntegreerd in Stable Diffusion, en stelt dat het trainingsmodel deze alleen gebruikt om parameters voor de output van de software te ontwikkelen.
Andere aanklachten faalden toen de kunstenaars niet konden bewijzen dat de door Stable Diffusion gegenereerde afbeeldingen “substantieel gelijkwaardig” waren aan hun originele werken. De zaak werd verder gecompliceerd door het feit dat McKernan en Ortiz hun werken niet hadden geregistreerd bij het Amerikaanse auteursrechtenbureau. (Andersen heeft haar werken auteursrechtelijk beschermd en geregistreerd.) Claims tegen DeviantArt en Midjourney werden ingetrokken nadat Orrick vaststelde dat de eisers niet konden bewijzen dat de online kunstgemeenschap en het AI-programma voor beeldgeneratie respectievelijk een rol speelden in het scrapen van afbeeldingen en AI-training.
Ortiz en McKernan kregen beide toestemming om hun klacht te wijzigen, en beide gaven aan dat ze dit van plan zijn te doen.
“De mogelijkheid krijgen om enkele klachten te wijzigen is een spannende kans om nieuwe feiten en mogelijk eisers toe te voegen. We gaan door met onze primaire claim,” schreef McKernan op X.
Vertegenwoordigers van de kunstenaars, Stability AI, DeviantArt en Midjourney reageerden niet onmiddellijk op verzoeken om commentaar van The Art Newspaper.
Stability AI wordt ook in zowel de VS als het VK aangeklaagd door Getty Images voor het vermeend gebruik van miljoenen foto’s uit de Getty-bibliotheek om Stable Diffusion te trainen. (In de VS heeft Getty bijna $2 biljoen aan schade geclaimd.) In september handhaafde een rechter van het Amerikaanse districtsrechtbank het beleid van het auteursrechtenbureau dat door AI gegenereerde kunst niet kan worden auteursrechtelijk beschermd, waarbij werd verwezen naar het gebrek aan een “
De Betekenis van de Amerikaanse AI-Auteursrechtszaak voor het Nederlandse Auteursrecht
Overeenkomsten en Verschillen in Auteursrechtssystemen
Het Nederlandse auteursrecht, geregeld in de Auteurswet, vertoont enkele overeenkomsten met het Amerikaanse systeem, zoals de bescherming van originele werken van auteurschap. Echter, er zijn ook belangrijke verschillen. Zo kent Nederland bijvoorbeeld geen verplichte registratie voor auteursrechtelijke bescherming, in tegenstelling tot de VS. Bovendien is het concept van ‘fair use’, zoals dat in de VS bestaat, in Nederland minder ruim en wordt het meer gedefinieerd door specifieke uitzonderingen.
Implicaties van de Amerikaanse Zaak voor Nederland
Deze Amerikaanse rechtszaak kan een precedent scheppen dat ook invloed kan hebben op hoe Nederlandse rechtbanken naar vergelijkbare zaken kijken, vooral in het licht van de toenemende globalisering en de internationale aard van internet en digitale kunst.
- Interpretatie van Auteursrecht in het Tijdperk van AI: De zaak werpt licht op hoe traditionele auteursrechtwetten kunnen worden geïnterpreteerd in het tijdperk van AI. Nederlandse kunstenaars en AI-ontwikkelaars kunnen hieruit lessen trekken over hoe hun werken en creaties mogelijk worden beoordeeld onder het auteursrecht.
- AI en ‘Originele Werken’: In Nederland moet een werk origineel zijn om auteursrechtelijke bescherming te genieten. De vraag of AI-gegenereerde werken als ‘origineel’ kunnen worden beschouwd, is ook relevant voor het Nederlandse auteursrecht. De Amerikaanse zaak kan een discussie op gang brengen over de rol van AI in het creatieve proces en de implicaties daarvan voor de definitie van originaliteit.
- Internationale Samenwerking en Wetgeving: Deze zaak kan leiden tot meer internationale samenwerking en mogelijk zelfs tot aanpassingen in internationale auteursrechtverdragen, wat ook gevolgen zou hebben voor Nederland.
- Bescherming van Kunstenaars en Ontwikkelaars: De uitkomst kan Nederlandse kunstenaars en ontwikkelaars helpen hun rechten beter te begrijpen en te beschermen in een snel veranderende digitale wereld.
Conclusie
Deze Amerikaanse rechtszaak over AI en auteursrecht kan een belangrijke invloed hebben op het Nederlandse auteursrecht, vooral in termen van hoe AI-gegenereerde werken worden behandeld en beschermd. Het biedt een kans voor Nederland om zijn eigen wetten en interpretaties aan te passen aan de moderne technologische realiteit, terwijl het ook de bescherming van de rechten van kunstenaars en ontwikkelaars waarborgt.
Wilt u meer weten over auteursrechten, stel een vraag aan advocaten.nl of bel met 0900-advocaten.