aansprakelijkheid bij bedrijfsongevallen

Een recente uitspraak van de Hoge Raad leert dat werkgevers eigenlijk geen succesvol verweer meer kunnen doen op eigen schuld, indien hun werknemer het slachtoffer is van een bedrijfsongeval. Welke ingrediënten moet je hebben: ongeval, onvoldoende veiligheidsvoorschriften en dat er bij de werknemer niet sprake was van opzet of bewuste roekeloosheid. De werkgever kan praktisch nooit bewijzen dat de werknemer opzettelijk naar beneden sprong. Maar hoe zit het nu met “bewuste roekeloosheid”? Dan denk je toch in de praktijk aan iemand die willens en wetens hoogstgevaarlijke risico’s heeft genomen. De zaak waar de Hoge Raad zich over heeft uitgesproken, lag simpel. Werknemer P. hielp als bouwvakker mee aan de bouw van een bedrijfshal. Er waren steigers en op bepaalde plekken van het dak lagen planken. Het dak bestond uit golfplaten. Op zeker moment zag een opzichter dat bouwvakker P. over de golfplaten liep. De opzichter liet P. weten dat hij dergelijke grappen moest laten. Er is weinig fantasie voor nodig om te bedenken met welke krachttermen de opzichter dit aan P. heeft meegedeeld.

later op de dag dacht P. toch weer slim te zijn, want hij kon een bepaald onderdeel van zijn werk natuurlijk sneller en gemakkelijker doen door net even via de golfplaten te lopen. En wat iedereen had kunnen voorspellen, gebeurde. P. zakte door het dak en stortte naar beneden. Hij liep ernstig letsel op. De werkgever wijst de aansprakelijkheid van de hand. Argument: bewuste roekeloosheid bij P. Werknemer P. brengt de zaak voor de rechter. Hij verliest in twee instanties, doch de Hoge Raad komt hem te hulp. De Hoge Raad oordeelt dat niet is komen vast te staan dat P., op het moment dat hij over de golfplaten liep, zich in voldoende mate bewust is geweest van het roekeloos karakter van zijn handelen. In feite komt de uitspraak er op neer dat een werkgever veiligheidsmaatregelen moet nemen om te voorkomen dat een werknemer zelfs maar in de verleiding komt dergelijke gedragingen uit te halen (bijvoorbeeld door touwen te spannen of een hekwerk langs de loopplanken op te richten). Gebeurt dat niet, dan ligt de aansprakelijkheid ingeval van een bedrijfsongeval voor de hand en is de kans op succesvol verweer bijkans uitgesloten. En dat is een kostbare zaak: Het leidt immers tot hogere Ziektewet- en WA-premies.

april 1997